De accountant die zijn eigen boeken niet op orde had

Wat gebeurt er als een registeraccountant zelf de regels aan zijn laars lapt? Deze vraag stond centraal in een zaak waarin een accountant via zijn bv's tonnen aan onzakelijke betalingen deed. De Belastingdienst rekent hem dit aan als verkapte winstuitdelingen.

Het web van vennootschappen

De accountant is enig aandeelhouder en bestuurder van twee bv's. Via deze vennootschappen betaalt hij tussen 2015 en 2018 ruim € 375.000 aan bedrijven van de zonen van een oom. De facturen spreken van 'consultancy' en 'waardebepalingen', maar concrete prestaties blijven uit. In 2019 valt de FIOD binnen bij de accountant. Later blijkt dit een onderdeel te zijn van een groter strafrechtelijk onderzoek naar een criminele organisatie en witwassen. De familieleden van de accountant staan in contact met veroordeelde criminelen. De accountant zelf wordt uiteindelijk strafrechtelijk veroordeeld voor valsheid in geschrift en gewoontewitwassen.

Geen prestatie, wel uitdeling

De Belastingdienst stelt zich op het standpunt dat de betalingen zonder tegenprestatie verkapte winstuitdelingen aan de accountant zijn. De inspecteur legt hem navorderingsaanslagen op, met correcties in box 2. Daar komen nog vergrijpboeten wegens opzet bovenop. De accountant probeert zich te verdedigen met de stelling dat hij is misleid en naïef te veel heeft betaald voor werkzaamheden. Het hof veegt dit verweer van tafel. Een registeraccountant die jarenlang tienduizenden euro's betaalt zonder enige tegenprestatie te ontvangen? Dat acht het hof volstrekt ongeloofwaardig.

Dubbele bewustheid bewezen

Voor een verkapte winstuitdeling moet sprake zijn van 'dubbele bewustheid'. Zowel de vennootschap als de aandeelhouder moet zich bewust zijn van de bevoordeling. Het hof oordeelt dat hiervan zonder twijfel sprake is. De accountant is immers de enige die namens beide bv's optreedt en hij moet hebben geweten dat de betalingen onzakelijk waren. Vooral het verhullen van de werkelijke aard van de betalingen weegt het hof zwaar. Vage factuuromschrijvingen en wisselende verklaringen over vermeende tegenprestaties. Het past allemaal in een patroon van bewuste misleiding. Voor iemand met de kennis en ervaring van een registeraccountant kan dit geen vergissing zijn.

Opzet buiten redelijke twijfel

De rechtbank heeft de vergrijpboeten vernietigd, maar het hof draait dit terug. De opzet van de accountant staat volgens het hof vast. Hij weet dat de betalingen geen zakelijke uitgaven zijn en heeft bewust onjuiste aangiften ingediend. De boeten van 30 procent van de nagevorderde belasting blijven grotendeels overeind. Dat de accountant mogelijk niet persoonlijk van de betalingen heeft geprofiteerd, doet er niet toe. Het hof benadrukt dat voor een uitdeling niet hoeft te worden aangetoond dat geld is teruggevloeid naar de aandeelhouder. Het enkele feit dat onzakelijke uitgaven ter bevrediging van persoonlijke behoeften zijn gedaan, volstaat. Van een registeraccountant mag worden verwacht dat hij de regels kent én naleeft. Juist daarom acht het hof de vergrijpboeten passend en geboden.

Bron: Gerechtshof Amsterdam | jurisprudentie | ECLI:NL:GHAMS:2025:2599 | 23-09-2025

Terug